سوئد آنقدر در رفاه است و خدمات بهداشتی و درمانی و غذایی کافی برای مردمش دارد که مشکلات سلامت در جامعه سوئدی فقط به عادت هایی چون سیگار کشیدن و پرخوری برمی گردد. مردم این سرزمین اغلب غذاهای سالم می خورند. همچنین رسوم جالبی برای مهمانی ها مثل ما ایرانی ها دارند. مثلاً در سوئد بی ادبانه است اگر مهمان با کفش وارد خانه شود. یا اغلب برای میزبان هدیه کوچکی به نشانه قدردانی می برد. سبک آشپزی و فرهنگ غذایی کشور سوئد نیز از مواردی است که در این مقاله به آن می پردازیم و با خوشمزه ترین و بهترین غذاهای سوئدی به انتخاب لقمه آشنا می شویم.
شفق قطبی یکی از شگفت انگیزترین پدیده های طبیعی در جهان است. این شفق با رنگ های جادویی خود ، آبی ، سبز ، صورتی و بنفش در سراسر آسمان شب می رقصد. یکی از بهترین مکان ها برای تماشای شفق قطبی کشور سوئد و شهر یوکاسیروی است. در این شهر از اوایل سپتامبر تا اواسط آوریل ، می توان شاهد آسمان هایی درخشان بود. سوئد چهارمین کشور بزرگ اروپا و بزرگ ترین کشور حوزه اسکاندیناوی است. این کشور که در نزدیکی نروژ ، فنلاند و دانمارک قرار دارد. سوئد حدود ده میلیون نفر جمعیت دارد. حدود بیست درصد جمعیت سوئدی ها را مهاجران تشکیل می دهند. این امر نشان دهنده مهاجرپذیری این کشور است.
استکهلم ، پایتخت و بزرگ ترین شهر این کشور است. دیدنی های شهر استکهلم کم نیستند. از کاخ سلطنتی تا موزه های متنوع این شهر مانند موزه اِسکانسِن و موزه مدرن. استکهلم برای طرفداران طبیعت نیز پیشنهاداتی دارد. رویال پارک ملی شهر و جزیره یورگوردِن دو نمونه بسیار زیبا برای دوست داران طبیعت و گردشگری هستند. دیگر شهر توریستی و جذاب سوئد ، شهر اوپسالاست که آن را قلب ملت هم می نامند. اوپسالا یکی از شهرهای دانشجویی سوئد است. علاوه بر مکان های تاریخی ، انواع کافه و رستوران به سبک های مختلف در این شهر وجود دارند.
اگر قصد سفر به هر کدام از شهرهای سوئد را دارید ، بهتر است بدانید که اگرچه زبان رسمی مردم سوئد ، سوئدی است ، اما سوئدی ها هم مانند مردم سایر کشورهای حوزه اسکاندیناوی به زبان انگلیسی کاملاً تسلط دارند. بودجه سفر نیز مسئله دیگری است که باید به فکر آن باشید. برای یک هفته سفر به این کشور به 5000 کرون سوئد نیاز دارید. این رقم تقریباً معادل 585 دلار آمریکاست.
آب و هوا و موقعیت مکانی سوئد تا حد زیادی علت توسعه غذاهای این کشور است. ساکنان اولیه سوئد به دلیل زمستان های سرد و طولانی در این کشور معمولاً مواد غذایی را انبار می کردند. آن ها با ذخیره گوشت ، ماهی ، میوه و سبزیجات در روزهای سرد سال غذاهای خوشمزه ای داشتند. وایکینگ ها غذاهای گوناگونی چون چای انگلیسی ، سس ها و سوپ های فرانسوی و کیک های عسلی آلمانی را به قلمرو اسکاندیناوی آوردند. در فرهنگ غذایی کشور سوئد ، هنوز هم طبخ سوپ با باقی مانده غذاها راهی است عالی برای استفاده از غذاهای اضافی.
غذاهای خوشمزه سوئدی با گذر زمان به اندازه سایر غذاهای اروپایی محبوب نشده اند. حتی رستوران های مدرن سوئدی هم بیشتر غذاهای خارجی سرو می کنند. با این حال ، فرهنگ غذایی کشور سوئد بر دیگر کشورها تأثیر گذار است. حتی برخی معتقدند کشور روسیه امروزی را تاجران و جنگجویان اسکاندیناویایی پایه گذاری کردند. سوئدی ها سوپ میوه ، گوشت دودی ، سس خامه ای و شاه ماهی را به روس ها معرفی نمودند. در ادامه با خوشمزه ترین و بهترین غذاهای سوئدی به انتخاب تیم لقمه آشنا می شویم.
سوئد از هر سو با آب احاطه می شود. از این رو ، عجیب نیست که سوئدی ها عاشق غذاهای دریایی هستند. به ویژه ماهی قزل آلا! در ادامه به معرفی برخی از خوشمزه ترین و بهترین غذاهای سوئدی می پردازیم.
در سوئد غذاهای کوچک سرد و گرم به سبک بوفه ای را اِسمورگاسبورد می نامند. معنای لغوی این کلمه میزِ نان و کره است. امروزه این اصطلاح به شهرت جهانی رسیده و نمایانگر مجموعه ای از غذاهای مختلفی است که هم زمان سرو می شوند. اِسمورگاسبورد سوئدیِ سنتی در فرهنگ غذایی کشور سوئد ، عموماً شامل شاه ماهی ، مار ماهی دودی ، گوشت بریان ، ماهی ژله ای ٬ مربا زغال اخته و وسوسه جانسون است.
کوفته سوئدی یکی از محبوب ترین غذاهای این کشور است. این غذا همراه با پوره سیب زمینی ، سس مخصوص و البته لینگون بری میوه مشهور سوئدی ها سرو می شود. اندازه کوفته سوئدی نسبت به کوفته های ایتالیایی کوچک تر است. این کوفته ها معمولاً از ترکیب گوشت خوک و گاو تهیه می شوند.
راگمونک یک نوع پنکیک سیب زمینی است که در کره سرخ می شود. برای تهیه این پنکیک از سیب زمینی ، آرد گندم ، تخم مرغ ، شیر ، کره و ادویه های مختلف استفاده می کنند. این پنکیک همراه با ژامبون و میوه مشهور سوئدی یعنی لینگون بری سرو می شود.
گراولاکس یا ماهی سالمون مزه دار یکی از خوشمزه ترین و بهترین غذاهای سوئدی است. این غذا از ترکیب ماهی سالمون با نمک ، شکر و شوید تهیه می شود.
اوپلنداسکوپ نوعی نان با آرد چاودار و گندم است. روش تهیه این نان بسیار منحصر به فرد است. برای تهیه آن ٬ خمیر را در یک قالب استوانه ای برای چند ساعت در آب جوش قرار می دهند. این خمیر با بخار آب می پزد. اوپلنداسکوپ را معمولاً در تعطیلات می پزند. این نان خوش عطر و طعم ٬ رنگ نارنجی کم رنگ تا قهوه ای سوخته دارد. این نان دارای طعم شیرین و ترش چاودار و عطر دودی است.
کاوینگ نان کلاسیک سوئدی است. این نان به عنوان یک نان چاودار ترد از نروژ آمده است. کاوینگ از آرد ساده ، آرد چاودار ، نمک ، بیکینگ پودر و رازیانه تهیه می شود. به طور سنتی ، این نان در عید پاک یا کریسمس با گراولاکس ، شاه ماهی ترشی ، ژامبون کریسمس ، ترشی یا تخم مرغ های آبپز مصرف می شود. در روزهای عادی ، آن را به عنوان صبحانه همراه با کره ، پنیر یا مربای میوه مصرف می کنند.
نان برشته که زمانی غذای مردم فقیر محسوب می شد. در طول 500 سال گذشته این نان یکی از نان های پرطرفدار بوده است. ماده اصلی این نان آرد چاودار است. امروزه از انواع دانه هایی مانند کنجد ، آفتابگردان ، کدو تنبل یا دانه های کتان برای پخت نان برشته استفاده می شود. می توان این نان را در صبحانه در کنار کره و مربا سرو کرد.
به شیوه آشپزی سنتی سوئدی در خانه «هیوسمانکوست» می گویند. این روش در مقایسه با سایر فرهنگ های غذایی اروپایی ساده است ، اما معمولی نیست! هیوسمانکوست به غذاهای سوئدی اشاره می کند که با استفاده از مواد غذایی محلی پخته شده اند. این سبک آشپزی بیشتر در ناحیه روستاهای سوئد وجود دارد. سوئدی ها علاوه بر سبک آشپزی خاص خود ، روش های متنوعی برای نگهداری مواد غذایی ابداع کرده اند.
وایکینگ ها که بیش از هزار سال پیش در سراسر اسکاندیناوی ساکن بودند. آن ها در اصل اجداد سوئدی ها به شمار می روند. این مردم روش خاصی برای نگهداری غذاها ایجاد کردند. آن ها برای روزهای سرد زمستان که مواد غذایی در دسترس نبود ، غذاها را نمک سود ، خشک و دودی می کردند. امروزه یخچال و فریزر نیاز به چنین روش های نگهداری را از بین برده است. با این حال سوئدی ها همچنان بسیاری از غذاها و به ویژه ماهی را نمک سود می کنند. تهیه ترشی نیز یکی دیگر از روش های نگهداری غذا در فرهنگ غذایی سوئد است. برای مثال ، سوئدی ها عاشق استفاده از شاه ماهی در ترشی ها هستند. همچنین ماهی های بزرگی که از ساحل غربی صید می شود ، معمولاً در ترشی هایی با سس های مختلف به کار می روند.
سوئدی ها میوه لینگون بری را بسیار دوست دارند. آن ها این میوه را در کنار اکثر غذاها آن را سرو می کنند. همانطور که خواندیم در کنار غذاهایی مانند راگمونک (پنکیک سوئدی) و کوفته سوئدی از لینگون بری استفاده می کنند. لینگون بری یا کوبری میوه محبوبی در مناطق شمالی ، مرکزی و شرقی اروپا هستند. این میوه قرمز رنگ به دلیل وجود مقادیر بالای آنتی اکسیدان و ارزش غذایی بالا ٬ برای لاغری و کاهش وزن و سلامت قلب مفید است. لینگون بری ها ترش مزه هستند. بنابراین غالباً قبل از مصرف شیرین می شوند. از آن ها در تهیه مربا ، کمپوت ، اسموتی یا شربت هم استفاده می شود.
رستوران دن گلیدنه فریدن که یکی از قدیمی ترین رستوران های دنیاست. این رستوران در سال 1722 در استکهلم افتتاح شد. دن گلیدنه فریدن دومین رستوران قدیمی دنیاست. جالب است بدانید که این رستوران هنوز هم محیط و طراحی سنتی خود را حفظ کرده است. اگر تمایل دارید تا غذاهای سنتی سوئدی شامل گوزن دودی ، کوفته گوشت و غیره را امتحان کنید ، این رستوران انتخاب مناسبی است. لذت طعم و مزه غذاهای سنتی سوئدی در مکانی با دیزاین صدها سال پیش تجربه ای جالب است.
اگر دلتان برای غذای ایرانی تنگ شد ، سری به رستوران علی بابا بزنید. این رستوران که یکی از شاخص ترین رستوران های ایرانی سوئد است. در اینجا انواع غذاهای ایرانی به ویژه غذاهای گیلانی مانند میرزاقاسمی ، مرغ ترش ، ترش تره را با کیفیتی خوب تهیه می کنند. خورش قیمه و قورمه سبزی و انواع کباب مانند چلو کباب کوبیده ، چلو کباب سلطانی ، چلو کباب برگ ، چلو کباب بختیاری و جوجه کباب نیز در این رستوران سرو می شوند.
بزرگ ترین جشن برای سوئدی ها شب کریسمس است. در این شب ، یک تکه بزرگ گوشت آبدار یا «لوت فیسک» ، ماهی خشک شده با ترکیبی از چربی های حیوانی و سس خامه ای غذای اصلی را تشکیل می دهند. مردم سوئد «زوگروت» یا فرنی شبیه به شیر برنج را هم طبق سنت هایشان در جشن ها سرو می کنند. در فرهنگ سوئدی ، هر کسی که بادام پنهان شده در یکی از فرنی ها را بیابد خوش بخت می شود. پس از یک ماه کامل ضیافت با کوکی های زنجبیلی ، نان هل و قهوه تخم مرغی در «تیوگانداگ نوت» یا همان روز نات مقدس در 13 ژانویه ، ایام کریسمس به پایان می رسند.
سوئدی ها با غذاهای سنتی و مخصوص عید پاک را جشن می گیرند. «هالیبوت» یا ماهی سالمون از غذاهای اصلی روز جمعه قبل از عید پاک است. وعده اصلی غذا در روز یکشنبه ی عید پاک ، گوشت بره و تخم مرغ آبپز است. این غذا اغلب با رنگ های خوراکی تزئین می شود. سوئدی ها در روز سه شنبه ی توبه ، طبق سنت های قدیمی شان «سِملور» پر شده با خامه و بادام می خورند.
دو جشن «والبورگ» معروف به شب والپورگیس در سی ام آوریل و «انقلاب تابستانی» مهم ترین تعطیلات ملی در سوئد هستند. در این دو روز ، برکات خورشید را جشن می گیرند. روزهای بعد از شب والپورگیس خورشید روشن تر و طولانی تر می درخشد. تا وقتی که انقلاب تابستانی فرا برسد ، معمولاً در این زمان ، سیب زمینی و توت فرنگی تازه را با خامه ی فرم گرفته سرو می کنند.
سوئدی ها رسم و رسومی تقریباً شبیه به ایرانی ها دارند. مهمانان سوئدی ها آداب و رسوم خاصی را رعایت می کنند. در بسیاری از خانه ها ، پوشیدن کفش ناپسند است. میزبانان غالباً با جوراب در خانه راه می روند. در این کشور مهمان همیشه هدیه کوچکی برای تشکر از میزبان می برد. مخصوصاً اگر غیرمنتظره و سرزده جایی برود. صرف نظر از این رسوم ، غذاها ، جشن ها و حتی میوه محبوب سوئدی ها لینگون بری همه و همه برای ما سرشار از تازگی و جذابیت هستند. سفر به این کشور قطعا پر از شگفتی و لذت است.